ثبت جهانی محوطه ی باستانی شوش مبارک

     سرانجام شهر باستانی شوش یکی از کهن ترین شهرها و استقرارگاههای بشری در سی و نهمین نشست کمیته میراث جهانی سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی ملل متحد (یونسکو) در شهر بن آلمان در فهرست آثار جهانی ثبت شد. 

     با ثبت جهانی شهر باستانی شوش در اجلاس اخیر کمیته میراث جهانی یونسکو، ایران دارای 18 اثر ثبت جهانی شد و خوزستان در زمره استان هایی قرار گرفت که 3 اثر ثبت جهانی دارد. 

     در این اجلاس هیات ایرانی ضمن ارایه گزارش‌های ادواری حفاظتی از سایت‌های میراث جهانی و دفاع از پرونده‌های شوش با در نظر گرفتن معیارهای چهارگانه کمیته میراث جهانی در خصوص حفظ اصالت، یکپارچگی، مدیریت و حفاظت محوطه به پرسش‌های کشورهای عضو کمیته پاسخ دادند تا نمایندگان ایرانی مستقر در کمیته میراث جهانی شامل طالبیان معاون میراث فرهنگی کشور، افشین حیدری مدیرکل میراث فرهنگی خوزستان و ارسطوزاده مدیر پایگاه شوش لحظاتی بعد شاهد جواب مثبت نمایندگان 21 کشور حاضر در مجمع جهانی برای ثبت جهانی شوش باشند. 

     از خوزستان زیگورات چغازنبیل در سال 1979 توسط شهریار عدل و سازه های آبی تاریخی شوشتر در سال 2010 ثبت جهانی شدند. دیگر آثار ایران که در فهرست میراث جهانی ثبت شدند تخت جمشید، میدان نقش جهان، تخت سلیمان، بم و فضای فرهنگی آن، پاسارگاد، گنبد سلطانیه، سنگ نبشته بیستون، مجموعه کلیساهای آذربایجان، مجموعه تاریخی بازار تبریز، آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی، باغ ایرانی، مسجد جامع اصفهان، برج گنبد قابوس، کاخ گلستان و شهر سوخته نام دارند. 

     وقتی اثری ثبت جهانی می شود مالکیت آن اثر متعلق به همان کشور است اما مالکیت معنوی اثر مربوط به جهانیان است. کشوری که اثر خود را ثبت جهانی میکند متعهد به حفظ اثر است و این تعهد قوی تر از قراردادی دو جانبه دارد که بدون زمان بوده و کشور ثبت کننده میپذیرد که با منابع در اختیار خود حفاظت لازم را از آثار ثبت شده به بهترین نحو ممکن به انجام رساند.

     اگر کشوری اثری را در فهرست میراث جهانی ثبت کند و توانایی علمی و فنی حفاظت از آنرا نداشته باشد، میراث جهانی و یونسکو وظیفه می یابد تا از بنیه و بضاعت علمی مراکز جهانی برای کمک به آن کشور حتی از نظر منابع مالی استفاده کنند. قرارگرفتن یک اثر در فهرست آثار در معرض تهدید، آبروی یک کشور را می برد، این به آن معنا است که آن کشور کفایت لازم برای داشتن مالکیت یک اثر جهانی را ندارد.

     شوش واقع در خوزستان یکی از قدیمی‌ترین سکونتگاه‌های شناخته ‌شده جهان است و به سال چهار هزار پیش از میلاد پایه‌گذاری شده است، شوش طبق اسناد باستانی از مهم‌ترین و باشکوه‌ترین شهرهای باستانی ایران و جهان بوده است و فعالیت‌های باستان شناسی در آن ادامه دارد. به گواه باستان شناسانی دیگر قدمت شوش به حتی دهها هزار سال پیش از میلاد می رسد که تحقیقات بر روی یافته های باستان شناسی همچنان ادامه دارد. 

     شهر باستانی شوش روزگاری مرکز برخورد دو تمدن مهم بوده، که هریک به سهم خود در دیگری تأثیر داشته است، یکی تمدن بین‌النهرین و دیگری تمدن عیلام و قرار گرفتن این منطقه در شمال خلیج‌فارس و نیز همسایگی با بین‌النهرین در پیدایش این وضع ویژه تأثیر بسیاری داشته است.